MÓWIĄC O STRESIE

Mówiąc o stresie w związku z homeostazą, heterostazą i chorobami z przystosowania, kładłem zawsze nacisk na element nieswoistości ze względu na jego rozległe implikacje. W poprzednim podrozdziale jed­nak przytoczyłem jako przykład heterostasy rozbu­dzenie zdolności organizmu do wytwarzania przeciw- ‘ ciał. Większość z nich stanowią przeciwciała wysoce swoiste, choć niektóre są mniej lub bardziej nieswoiste, bo zapewniają ochronę przed rozmaitymi chorobami. Jednakże wytwarzanie ich wszystkich za­leży od homeostatycznych mechanizmów sprzężenia zwrotnego, ponieważ samo żądanie uruchamia pro­dukcję konkretnej potrzebnej substancji leczniczej. Oczywiście w drodze heterostazy możemy również spowodować wytwarzanie ochronnych przeciwciał u zwierząt, lecz jeśli powstałe w ten sposób produkty wstrzykujemy następnie pacjentom, którzy ich po­trzebują, nie jest to już heterostaza, ale zwykła far­makoterapia, jaką jest leczenie antybiotykami, od­trutkami, stosowanie stymulatorów serca i innych środków o różnym stopniu swoistości.